اگرچه نیروی هوایی هند در سال ۱۹۳۲ شکل گرفت ولی تا پیش از استقلال این کشور و تشکیل نیروی هوایی نوین هند در سال ۱۹۴۷، این نیرو در واقع شعبه نیروی هوایی انگلستان در شبه جزیره هند بود.در ۸ اکتبر سال ۱۹۳۲ نیروی هوایی هند به عنوان یک نیروی هوایی کمکی برای نیروی هوایی انگلستان شکل گرفت .در یک اوریل سال ۱۹۳۳ با ورود پنج خلبان هندی اموزش دید توسط انگلیسیها نیروی هوایی هند تشکیل شد
این نیرو اگرچه توسط فرماندهان انگلیسی اداره میشد ولی خدمه عملا هندی بودند از خلبان رفته تا خدمه زمینی همه هندی بودند و با شروع جنگ جهانی دوم بر ضد ژاپنیها وارد عمل شد و نقش بسیار مهمی در نبرد برمه داشت و دست به بمب باران ژاپنیها زد. در ان زمان این نیرو از جنگنده های پیستونی هاوکر استفاده میکرد
زمانی که هند در سال ۱۹۴۷ استقلال خود را به دست اورد و پاکستان از این کشور جدا شد،به سرعت نیروی هوایی تازه استقلال یافته هند با دشمن جدید در شرق خود یعنی پاکستان روبرو شد که بر سر کشمیر با هم مشکل داشتند.در ان زمان نیروی هوایی هند دارای ۱۰ اسکادران جنگنده بود که سه اسکادران به مرزهای پاکستان منتقل شد .در ان زمان هندیها چندین جنگنده که همگی انگلیسی و مربوط به جنگ جهانی دوم بودند در اختیار داشتند که میتوان از بین انها به هاوکر،اسپید فایر و یا ماسکویتو اشاره کرد
نیروی هوایی هند از اوائل دهه ۱۹۵۰ وارد عصر جت شد و دست به خرید جت های چون ونپیر از انگلستان زد. این نیرو در دهه ۱۹۵۰ خریدهای زیادی از انگلستان داشت و به سرعت صدها جنگنده جت را دریافت کرد. در همان زمان پاکستان نیز خریدهای مشابه ای از انگلستان داشت
در سال ۱۹۶۲ تنش بین هند و پاکستان بالا گرفت و دو کشور در کشمیر با هم درگیرشوند ولی به دلیل شکل نبرد و محدود بودن ان نیروی هوایی هند وارد میدان نشد تا اینکه در سال ۱۹۶۵ جنگ بزرگتری شکل رفت که اولین تجربه فراگیر نیروی هوایی هند بود .در این جنگ نیروی هوایی هند به فناورای نوین غربی مجهز به از نیروی هوایی پاستان برتر بود و دست به حملات هوایی حتی در عمق خاک پاکستان زد ولی با ورود این ارتش پاکستان نیز دست پا بسته نبود. انها جنگنده اف۸۶ سیبر امریکایی را داشتند که بسیار هم خوش درخشید و طی جنگ موفق به سرنگونی حدود ۷۰ تا۹۰ جنگنده هند را اف۸۶ به زیر کشید شد. در این جنگ خلبان پاکستانی نشان دادند برتریهای بسیار به هندیها دارند و از این رو هند به دنبال افزایش مهارت خلبانان خود رفت.
هند بعد از جنگ سال ۱۹۶۵ به دنبال افزایش قابلیتهای تهاجمی خود رفت و حتی یک جنگنده بومی با نام اچ اف۲۴ را تولید کرد و به طرف روسها رفت و دست به خرید میگ۲۱ و سوخو۷ زد.میگ۲۱ اولین جنگنده هندی ها بود که به سرعت بیش از ۲ ماخ رسید
در سال ۱۹۷۱ تنش باز بین پاکستان و هند بالا گرفت. بنگلادش جزئی از پاکستان بود که مردمش توسط پاکستان مورد ظلم و حتی نسل کشی قرار گرفت و از این رو هند وارد معرکه شد و جنگ جدید در گرفت .این نبرد برای هند یک ازمون جدید بود و موفق نیز بود زیرا نیروی هوایی هند موفق شد اینبار اهداف عمقی زیادی را هدف قرار دهد و برای نمونه بمب باران شدید بندر کراچی باعث نابودی بخش زیادی از تاسیسات و صنایع این شهر شد و همچنین برای اولین بار حملات موثری به پایگاه های هوایی پاکستان انجام شد اگرچه پاکستان نیز در نبرد هوایی موفق بسیار داشتند ولی در نهایت با اشغال داکا پایتخت کنونی بنگلادش توسط هند و استقلال این کشورف پاکستان شکست خود. طی این جنگ ارتش هند۱۶۰۰۰ پرواز جنگی انجام داد
هند در سال ۱۹۸۴ و ۱۹۸۸ درگیری های محدود دیگر با پاکستان داشت که معمولا نیروی هوایی در ان نقش کمرنگی داشت و بیشتر مربوط به بالگردها و هواپیماهای ترابری ان می شد
در ۱۱ مه سال ۱۹۹۹ نبرد گارگیل بین هند و پاکستان اخرین نبرد بزرگ بین این دو کشور درگرفت. در این نبرد نیروی هوایی در منطقه کوهستانی درگیر دست به بمب باران مواضع نیروی های پاکستان زد که در این بین یک میگ۲۱ و ۲۷ از دست رفت و هند نیز برای اولین بار با کمک میراژ۲۰۰۰ و بمب های هدایت لیزری در یک جنگ از سلاح هدایت شونده استفاده کرد و میگ۲۹ نیز عمل برای پوشش هوایی استفاده می شد. در نهایت بعد از یک ماه نبرد پاکستان از گارگیل خارج شد و هند پیروز ماجرا شد
نیروی هوای هند همکنون ۱۳۹۰۰۰ پرسنل دارد و جز ده نیروی هوایی قدرتمند جهان است (در اکثر رده بندهای در رده های چهارم تا شش قرار دارد) و درشش فرمانده ای مناطق شش گانه اسمان هند را پوشش میدهد که در ۶۰ پایگاه هوایی مستقر هستند. البته دست کم تنها در ۴۲ پایگاه جنگنده در خدمت است و در مابقی معمولا برای عملیات هواپیماهای ترابری و با بالگردها استفاده می شود
این نیرو تا سال ۲۰۱۶ میلادی با بیش از ۱۷۵۰ هواگرد در انواع مختلف بعد از امریکا، روسیه و چین از نظر کمیت بزرگترین نیروی هوایی جهان است که دست کم ۷۰۰ فروند انها را جنگندها تشکیل میدهند
نیروی هوایی هند همان طور که گفته شد تا دهه ۱۹۵۰ به دنبال فناوری و خرید از انگلستان بود اگرچه این مسئله در تمامی نیروها به چشم می خورد و تا اینکه در دهه ۱۹۶۰ به طرف شوروی و خرید از شوروی رفت و صدها فروند میگ۲۱ و سوخو۷ خریداری کرد. تا دهه ۱۹۷۰این روند را پیش گرفت ولی برخی مشکلات و عقب ماندگیهای فناوری شوروی باعث شد دوباره به طرف غرب ولی اینبار فرانسه رود و و خریدهای زیادی از جمله در زمینه هوایی از فرانسه داشته باشد از جمله خرید جنگنده های جگوار و میراژ ۲۰۰۰.این کشور جدیدا طی یک دهه گذشت رو به امریکا نیز کرده و خرید از این کشور نیز داشته در حالی که در کنار ان همچنان از جمله مشتریان تسلیحاتی روسها و فناوری اسرائیلی ها است
در این بخش به بررسی ناوگان جنگی و تجهیزات این نیرو خواهیم پرداخت
میگ-۲۱:
هند بعد از شوروی بزرگترین دارنده میگ۲۱ بود که حدود ۸۴۰ فروند از ان توسط هند خریداری شد که بخش عمده ان در داخل هند ساخته شد.میگ۲۱ اولین شکاری رهگیر هندی ها مجهز به رادار و توان رسیدن به سرعت دو ماخ بود و قابلیت های بسیار برای هند به ارمغان اورد. هزینه کم عملیاتی قیمت کم و سادگی بالا باعث شده که همچنان بیش از ۲۳۰ فروند در خدمت هند باشد.هند نخستین بار در در سال ۱۹۶۲ موفق به سفارش ۲۵۶ فروند میگ۲۱ پی اف شد و در ادمه چندین بار این پرنده ر ا سفاشر داد و بیش از ۷۰۰ فروند را در داخل تولید کرد.هند دست کم شش مدل مختلف میگ۲۱ به خدمت گرفت ولی پر تعداد ترین نسخه تولید حدود۳۵۰ فروند نسخه بیز است.هند بین سالهای ۱۹۶۲ تا ۱۹۸۴ این جنگنده را تولید کرد و در دهه ۱۹۹۰دست به دریافت تعداد زیادی نسخه اموزشی از خارج از هند به شکل دست دوم برای به خدمت گیری در نقش جنگنده اموزش بود با وجود این میگ۲۱ پر تلفات ترین جنگند هندی ها است به شکلی که ۲۵۶ فروند از میگ ۲۱ این کشور یعنی حدود یک سوم ناوگان از بین رفته که باعث کشته شده ۱۷۰ خلبان و ۴۰ غیر نظامی روی زمین شده است.با وجود این هند همیشه با جایگزین کردن جنگندهای میگ۲۱ خود مشکل اساسی داشته زیرا تعداد انها بالا است و جایگزین انها سخت. مدتی برای جایگزینی انها به سراغ تجاس و بعد سوخو۳۰ رفت ولی همچنان تعداد قابل توجه ای از این جنگنده در خدمت است.هند ۱۲۵ فروند میگ۲۱ نسخه بیز را با کمک روسها طی دهه ۱۹۹۰ به استاندارد میگ۲۱ بیسون ارتقا داد که شامل نصب رادار روسی کوپی که توان درگیر همزمان با دو هدف و برد کشف۸۰ کیلومتر دارد و دارای دو نمایشگر رنگی درون کابین و مجموع دفاعی همچون هشدار دهنده راداری و پرتاب کننده فلر و چف است(از بسیاری از جنبه های از میگ۲۹ ای موجود در ایران نیز برتر است ) هند تصمیم دارد تا سال ۲۰۲۳ تمامی میگ ۲۱ از جمله نسخه مدرن شده بیسوم را از خدمت خارج کند
میگ۲۷:
هند در دهه ۱۹۷۰ با ورود میگ۲۳ به خدمت ارتش شوروی دست به تحویل تعداد محدودی شکاری رهگیر میگ ۲۳ زد.این کشور تنها ۴۰ فروند میگ۲۳ ام به عنوان نسخه شکاری خرید و بیشتر توجه خود را به تولید تعداد بیشتری میگ۲۱ جلب کرد ولی این کشور که به یک جنگنده تهاجمی برای جایگزینی سوخو۷ به عنوان جنگنده تهاجمی نیاز داشت دست به سفارش ۱۱۰ فروند میگ۲۳ بی ان زد..میگ۲۳ بی ان نسخه تهاجمی میگ۲۳ است که فاقد رادار دماغه ای شبیه اردک دارد . این پرنده برای هند موثر بود ولی میگ۲۳ بی ان نسخه صادراتی میگ۲۳ بود که برای های دیگر ساخته شده بود و خود نیروی هوایی شوری به سراغ نسخه جدید با نام میگ۲۳ بی ام رفت که بعدها به ان میگ۲۷ گفته شد.میگ۲۷ شبیه میگ۲۳ بی ان بود ولی سیستم تهاجمی الکترونیک پیشرفته دااشت و میتواند تسلیحات هدایت شونده نیز حمل کند از این رو هند در سال ۱۹۸۴ دست به سفارش ۱۱۱ فروند میگ۲۷ ام ال زد. میگ۲۷ ام ال مشابه نسخه میگ۲۷ ام شوروی بود که دارای یک مجموعه اپتیکی برای کشف هدف و نشانگذار لیزری در دماغه بود و از یک گاتلینگ ۷ لول ۳۰ م در زیر جنگنده استفاد میکرد . هند بعدها مجموعه ۴۶ فروند دیگر از این پرنده را سفارش داد..به غیر از ده فروند ،همگی در داخل هند تولید شدند که همگی به شکل کیت وارد و در هند سر هم بندی شدند. هندیها به میگ۲۷ نام بهادور را دارند که البته مزاق روسها خوش نیامد . کیفیت میگ۲۷ هیشه جای بحث داشت.هند کیفیت کیت های که از شوروی می امد را بد می دانستند و معتقد بود شوروی در تولید کیتها اصلا دقت لازم را ندارد در نهایت این داستان باعث شد تا هند سفارش تعداد بیشتر را رها کند و به سراغ سفارش نسخه غربی میگ۲۷ یعنی جگوار رود که البته یک سر گردن هم از میگ۲۷ برتر بود.هند در مجموع ۱۶۵ فروند میگ۲۷ تولید کرد که در سال ۲۰۱۴ دست به ارتقا انها به کمک فرانسوی ها زد.این برنامه ارتقا شامل کابین با دو نمایشگر رنگی، یک اچ یو دی ، هشدار دهنده راداری جدید ، سامانه اپتیک دید حرارتی در دماغه،رایانه جدید،سامانه جنگ الکترونیک داخلی ،نصب غلاف نشانگذار لیزری لیتینیگ اسرائیلی است. این پرنده قرار است در نهایت با تجاس جایگزین شود
میگ۲۹:
هند در سال ۱۹۸۶ دست به سفارش میگ۲۹ برای جایگزینی میگ۲۱ زد.این کشور در مرحله اول ۵۰ فروند میگ۲۱ سفاشر داد و در سال ۱۹۹۰ یک مجموعه ۲۰ فروندی دیگر را نیز سفارش داد ولی به سرعت از خرید تعداد بیشتر پا پس کشید.میگ۲۹ برای هندی چیز زیادی به ارمقان نیاورد و از بسیاری از جنبه های از میراژ۲۰۰۰ که در ان زمان از فرانسه تحویل گرفته بودند پایین تر بود. میگ۲۹ دارای برد کم ، راداری و الکترونیک کند بود و از این رو هند بعد به سراغ سوخو۳۰ رفت.با وجود این هند طی دهه ۱۹۹۰ در حال که میگ۲۹ ان هنوز جوان بود دست به یک سری ارتقائات روی میگ های خود زد.ده فروند از میگها در ان دهه به استاندارد میگ۲۹ اس زد و در نهایت در سال ۲۰۱۰ میلادی ۶۳ فروند میگ های خود را به استاندارد میگ۲۹ اس ام تی ارتقا داد که در هند با نام یو پی جی شناخته می شود.میگ های جدید هندی از نظر کارایی یک نسل چهار نیم هستند که مجهز به رادار جدید ژوک با توان درگیر همزان با چهار هدف توان حمل موشک های ضد کشتی ، ضد رادار و تسلیحات اپتیکی و موشک رادار فعال ار ۷۷ است و دارای مخازن سوخت بیشتری بر روی بدنه است
البته نیروی هوایی هند نیز ۴۵ فروند میگ۲۹ کا سفارش داده است که هدف ان تجهیز دو ناو هواپیمابر خود به این جنگنده است . میگ۲۹ در نیروی دریایی هند جایگزینی سی هارییر ها شدند و از نظر کارایی با نسخه اس ام تی جدید نیروی هوایی برابر هستند و توان حمل موشک ضد کشتی خا ۳۵ را دارند
جگوار
هند در اواخر دهه ۱۹۷۰ به دنبال جنگنده تهاجمی بود که اول به سراغ میگ۲۳ بی ان رفت ولی برد کم و توان حمل تسلیحات محدود باعث رفتن به سراغ جگوار انگلیسی فرانسوی شد.این کشور در سال ۱۹۷۹ دست به سفارش جگوار نسخه IS زد که نیمی از انها در داخل تولید شد.نسخه IS خریدای شده مشابه نسخه اس نیروی هوایی انگلستان بود و یک جنگنده تهاجمی همه گونه اب و هوا. ۳۵ فروند از این نسخه توسط انگلستان ساخته شد و ۸۹ فروند در هند بین سالهای ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۸ تولید شد. لغو خرید تعداد بیشتری میگ ۲۷ باعث شد باز هند به سراغ میگ برود و در ادامه هند دست به ساخت ۲۷ فروند نسخه دو سرنشینه اموزشی نیز زد که البته چهار فروند نیز از انگلستان امد ولی مخصوص ترین نسخه سفارشی هند نسخه IM بود که ۱۲ فروند ان تحویل شد که مجهز به رادار اژوا در دماغه بود. جگوار نسخه تهاجمی رادار نداشت و برای کشف وهدف از اپتیک استفاده می کرد ولی نسخه IM دارای همان رادار جنگنده سوپر اتندارد بود و برای عملیات ضد کشی ساخته شده و توان حمل و پرتاب موشک سی ایگل را داشت. جگوار نیز در هند مورد ارتقا قرار گرفت که با نام دارین ۲ شناخته می شود. دارین۲ یک برنامه ارتقاء شامل نصب دو نمایشگر رنگی درون کابین، اچ یو دی دید، سامانه ناوبری ماهوار ای،سامانه اپتیکی جدید در دماغه و سامانه ناوبری و تهاجمی خودکار، دوربین دید در شب نصب و هماهنگ سازی سامانه نشانگذار لیزری لینینیگ،هشدار دهنده فروسرخ و رادار جدیدی،پرتاب کننده فلر و همچنین نسخه دریایی نصب رادار اسرائیلی ارایه فازی ایی ال ۲۰۵۲ ، هماهنگ سازی موشک هوا به هوای تصور ساز اسرام که توان بالای در درگیری هایی به این جنگنده های دیگر می دهد و توان حمل موشک ضد کشتی امریکایی هارپون روی نسخه دریایی است. همکنون ۱۳۲ فروند جگوار در خدمت هستند که بخشی مورد ارتقاء قرار گرفت اند که البته تمامی ناوگان قرار است ارتقا یابند.جگوار های هند همکنون مجهز به موشک های هوا به هوای ماژیک و در اینده اسرام ، بمب های خوشه ای و بمب های لیزری فرانسوی و اسرائیلی ، موشک ضد کشتی سی ایگل و هارپون می باشند
میراژ۲۰۰۰:
هند در سال ۱۹۸۲ به دنبال یک شکاری رهگیر نسل چهارم میگشت . در ان زمان شوروی محصول نسل چهارم نداشت اگرچه مدتی هند به دنبال خرید میگ۲۳ ام ال رفت ولی منصرف شد و خواهان خرید میراژ۲۰۰۰ شد که در ان زمان پیشرفته ترین جنگنده فرانسوی و تولید در اروپا بود. در ان زمان پاکستان اف۱۶ سفارش داده بود و درارتش هند هیچ جنگنده ای برای مقابله با ان وجود نداشت هند بین سال های ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۷ موفق به دریافت ۴۰ فروند میراژ۲۰۰۰ از نسخه اچ شد و خواهان تولید ۱۵۰ فروند در داخل بود ولی این مسئله هرگز محق نشد زیرا به دلیل رابطه نزدیک شوروی و ترس فرانسه برای اینکه فناوری میراز ۲۰۰۰ به دست شوروی نیافتد با این کار مخالفت کرد .هند در سال ۱۹۸۷ موفق به دریافت ۹ فروند دیگر نیز شد و ده فروند نیز در سال ۲۰۰۳ تحویل این کشور شد که اخرین میراژ ها تولید در جهان نیز بودند.تمامی میراژ های ۲۰۰۰ هند از نسخه اچ و یا نسخه اموزشی رزمی دو سرنشینه اچ تی بودند که در واقع یک نسخه از مدل ام بود که نسخه چند منظوره این جنگنده بود. میراژ ۲۰۰۰ برای مدتها پیشرفته ترین جنگنده هند ها بود و با رادار RDM خود توان درگیر همزمان با چند هدف و کشف و اهداف زمینی و دریایی را داشت و مجهز به غلاف نشان گذاری لیزری اطلس بود. در سال ۲۰۱۱ میلادی هند دست به ارتقا۴۹ فروند میراژ ۲۰۰۰ خود به استاندارد میراژ۲۰۰۰ سری ۵ شامل نصب رادار ار دی یو-۳ با توان درگیر همزمان با شش تا هشت هدف و توان نقشه برداری از سطح زمین است و به موشک رادار فعال میکا و نسخه تصویر ساز فروسرخ همین موشک و تسلیحات هدایت ماهواره ای و غلاف نشان گذاری لیزری لیتینیگ مجهز است.
سوخو۳۰
داستان سوخو۳۰ در هند به اوائل دهه ۱۹۹۰ بر میگردد زمانی که هند به دنبال جنگنده ای برای جایگزینی بخشی از ناوگان میگ۲۱ خود میگشت تا جنگنده تجاس وارد خدمت شود. مدتی هند به سراغ میگ۲۹ ام نسخه پیشرفته میگ۲۹ رفت که برد بیشتر و توان تهاجمی بااتری نسبت به مدلهای اولیه میگ ۲۹ داشت رفت زیرا هند غیر از سوخو۷ف همواره مشتری میگ در شوروی بود و از سوخو خریدی انجام نمیداد ولی به دلیل برد کم و محدودیت جنگ افزاری و یک ارزیابی که نشان میداد میگ۲۹ ام حتی از میراژ ۲۰۰۰ هندی نیز پاینتر هستند باعث شد تا هند به سراغ خرید سوخو۲۷ برود ولی به زودی روسها ساخت یک نسخه جدید از سوخو۳۰ با نام سوخو ۳۰ مدل MKI را به هند پیشنها دادند.هند طی ارزیابی ها از سوخو۳۰ ام کا در روسیه متوجه شد سوخو برتری زیادی به میگ دارد و دنبال خرید ان رفت و قراردادی در سال ۱۹۹۶ با روسها برای خرید ۵۰ فروند سوخو۳۰ ام کا آ بسته شد که قرار شد در هند تولید شود ولی قرارشد برای اماده شدن خدمه هندی ده فروند سوخو ۳۰ کا موقتا به هند بروند.هند چند فروند سوخو ۳۰ ام کا نیز سفارش داد که بعدها با اماده شدن مدل نهایی ام کاآ به این نسخه ارتقاء یافت هد طی چند سری سوخو۳۰ سفارش داده است و از سال ۲۰۰۲ تا کنون در حال تولید این جنگنده است. هند تا کنون ۲۷۲ فروند سوخو۳۰ سفارش داده است که تا اکتبر سال ۲۰۱۷ میلادی در مجموع ۲۴۰ فروند را تحویل گرفته است .سوخو۳۰ در هند به شکل کیت وارد شده و انجا سر هم می شود ولی طی سفارش اخر برخی بخش ها در هند تولید می شود. هند طی چند سال گذشته به این سو حرکت کرده که دست به ساخت انواع بخشها و قطعات این پرنده بزند و با در نظر گرفتن اینگه هند بزرگترین دارنده این پرنده است حتی بیشتر از روسها عملا میتواند در اینده بزرگترین تامین کننده لوازم یدکی ان شود .سوخو۳۰هند موشک های ار ۷۷،ار۲۷ و ار ۷۳ حمل میکند و مجهز به غلاف نشان گذار لیزری و جنگ الکترونیک اسرائیلی ، اونیک و ناوبری فرانسوی است و بیشتر از هر سوخو۳۰ دیگری تجهیزات غربی حمل میکند و حتی در بخش تسلیحاتی توان حمل بمب های لیزری اسرائیلی گریفین و موشک بومی استرا را دارد. امروزه سوخو۳۰ در کنار میگ۲۱ پرتعداد ترین جنگنده هندیها است و هندها برای مقابله با تحدید پاکستان و چین بر روی ان حساب ویژه ای باز میکنند
رافال:
جنگنده رافال یکی از شش جنگنده ای بود که در سال ۲۰۱۱ میلادی در رقابت در هند برای خرید ۱۲۶ جنگنده چند منظوره در هند رقابت میکرد و در نهایت در سال ۲۰۱۲ رقابت را برد .قرارداد اولیه قرار بود شامل ۱۰ میلیارد دلار شود ولی در نهایت طبق براورد این میزان به ۲۰ میلیارد دلار رسید و حتی داسا اعلام کرد ممکن است این مبلغ باز افزایش یابد .افزایش مبلغ قرارداد به ان مسئله بر میگردد که قرار شد ۱۰۸ رافال در هند تولید شود البته این مسئله قبلا نیز مشخص بود ولی هند نمی خواست رافال را به شکل کیت دریافت و سر هم کند بلکه دنبال انتقال فناوری بود که این مسئله هزینه را بالا برد .از طرفی فرانسه نیز نمی خواست همه فناوری را در اختیار هند بگذارد و این کش و قوس ها باعث شد تا هند در سال ۲۰۱۵ رسما مناقصه MMRCA یا همان مناقصه خرید ۱۲۶ فروند جنگنده را لغو کند.با وجود این هند دست به سفارش ۳۶ فروند رافال به ارزش ۷.۸ میلیارد دلار زد که البته شامل خرید تسلیحات فراوان نیز می شد.بدون شک رفال در اینده پیشرفته ترین جنگنده هندها خواهد شد حتی برتر از سوخو۳۰ زیرا برتری زیادی از ان دارد البته دست کم تا زمانی که نسخه هندی پاکفا البته اگر برنامه پیش برود وارد خدمت شود ولی هند ممکن است تعداد رافال نسخه ناونشین برای نیروی دریایی بخرد و حتی در اوت سال ۲۰۱۷ با افزایش تنش با چین و افزایش تمرکز قدرت هوایی چین در مرز با چین ، هند اعلام کرد برای خرید ۳۶ فروند یگر نیز وارد مذاره خواهد شد و احتمال هم دارد هند باز رافال خریداری کند . رافال از سال ۲۰۱۹ وارد هند خواهد شد
تجاس
جنگنده تجاس دومین جنگنده طراحی شده در هند است ولی بدون شک جنگنده پر هاشیه ای است. طراحی تجاس به میانه دهه ۱۹۷۰ بر میگردد اگرچه این طرح در میانه دهه ۱۹۸۰ به شکل جدی برای جایگزین میگ۲۱ اغاز شد ولی عوامل بسیار از جمله تحریم های امریکا علیه هند در دهه ۱۹۹۰ بر سر برنامه اتمی هند و کاغذ بازی و بروکراسی اداری در هند باعث شد این جنگنده تا سال ۲۰۰۱ پرواز نکند و باز روند کند ازمایش روند ورود به خدمت این جنگنده تا سال ۲۰۱۶ را به تاخیر انداخت.همکنون نیز این جنگنده به شکل محدود در خدمت است اگرچه میتوان گفت بعد از چهار دهه دیگر این جنگنده در حال ورود به خدمت است.تجاس یک جنگنده بومی ولی با فناری غربی است. تقریبا هر بخش ان ساخت کشوری است موتور امریکایی، الکترونیک اسرائیلی و فرانسوی و تسلیحاتی ساخت چنیدن کشور اگرچه هند در درازمدت برنامه دارد نسخه های بعدی را با الکترونیک و موتور هندی تولید کند.هند تصمیم دارد ۱۳۲ فروند از این جنگنده را در خدمت بگیرد ولی واقعا این جنگنده برای هندی ها جنگنده نخواهد شد نه اینکه از نظر فناوری مشکل دارد برعکس جنگنده مدرن به روزی است ولی با ورود بی رویه سوخو۳۰ رافال و در اینده پاکفا و همچنین برنامه جدید هند برای خرید حدود صد جنگنده چند منظوره دیگر بعید است واقعا تجاس دیگر جنگنده ای باشد گه در خدمت هند به تعداد زیاد وارد شود و احتمالا همانند تانک ارجون هند در قیاس کم تولید خواهد شد
هاوک:
جت اموزشی ساخت انگلستان که هند ان را در داخل تولید میکند. در واقع داستان خرید هاوک بر میگرد به این مسئله بود که هند برای جایگزین جت اموزشی کیران ساخت خودش که طی دهه ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ ساخته شد دنبالک ی طرح بومی با نام سیتارا رفت ولی این برنامه نیز مانند بسبسیاری از برنامه های بومی هند به درازا کشید و تا از سال ۲۰۰۳ اولین پرواز خود را انجام داد تا کنون شش فروند ان ساخته شد و از این رو هند به سراغ تولید تحت امتیاز هاوک رفت که یکی از بهترین و مشهور ترین جتهای اموزشی جهان است.هند در سال ۲۰۰۴ میلادی دست به سفارش ۶۶ فروند هاوک سری ۱۳۲ زد و در ۲۰۱۰ یک مجموعه ۵۷ فروند دیگر نیز سفارش داد و باز یک بار دیگر در سل ۲۰۱۶ نیز ۲۰ فروند دیگر سفارش داده شد. هاوک ها در داخل هند تولید می شوند و قرار است تا سال ۲۰۱۸ تمامی هاوک های سفارشی تحویل شود
از دیگر هواپیمای های اموزشی ارتش هند میتواند به ۸۰ فروند جت اموزشی کیرات،۷۵ فروند هواپیمای پراپ پی سی۷ و هواپیمای سیتارا و اچ تی تی ۴۰ نام برد که البته این دو تایی اخری در مرحله توسعه هستند
هند دارای پنج فروند اواکس است که شامل ۳ فروند A-50EI که شامل ایلیوشین ۷۶ روسی است که به رادار اسرائیلی EL/W-2090 تجهیز شده است . هند جدید به دنبال خرید سه فروند دیگر ایلیوشین ۷۶ از روسیه و تحویل انها به اسرائیل برای برنامه مشابه است.سه فروند دیگر اواکس ارتش هند ، اواکس کوچکتری هستند که شامل هواپیمای تجاری امبرایر ۱۴۵ مجهز به راداراریکس سوئدی است .البته اولین فروند دارای رادار سوئدی بود و دومین فروند دارای رادار بومی و سومی نیز همکنون در دستور کار است.همچنین این کشور از یک بوئینگ۷۰۷ و دو فروند جت تجاری گلف استریم مجهز به تجهیزات النت برای جمع اوری فرکانس های راداری دشمن استفاده میکند
همچنین هند دارای ۶ فروند هواپیمای سوخت رسان ایلیوشین ۷۸ یا نسخه سوخت رسان ایلیشوین ۷۶ است که دارای سه غلاف برای سوخترسانی شلنگی است.
ناوگان ترابری
پرتعداد ترین هواپیمای ترابری هندی ها هواپیمای تربری انتنوف۳۲ است که از شوروی خریداری شد.این هواپیما به شکل خاص بر اساس انتونوف۲۶ برای هند ساخته شد اگرچه به دیگر کشورها نیز صادر شد ولی هند با ۱۲۵ فروند بزرگترین مشتری این هواپیما بود. این نسخه برای اب و هوایی گرم و مرطوب و یا عملیات در فرودگاه های ارتفاع بالا هند ساخته شد ومیتواند تا هفت تن بار را حمل کند و همکنون حدود ۱۰۵ فروند همچنان در خدمت است و هند جدیدا به دنبال خرید هواپیمای طی دهه اینده برای جایگزین این ناوگان است .۵۷ فروند هواپیمای دو موتوره توربوپراپ هاوکر سیدلی اس اچ ۷۴۸ ساخت انگلستان است که در دهه ۱۷۰ تحویل شده است و همکنون نیز کاملا پا به سن گذاشته هستند.۴۰ فروند هواپیمای دوموتور المانی دورنیر ۲۲۸ با درب بارگیری عقب توان حمل ۱۹ سرباز و ۲ دو بار دیگر هواپیمای این ارتش است که تعداد نیز مجهز به رادار جستجو زیر بدنه در نقش گشت دریایی استفاده می شود.دورنیر نیز در داخل هند تولید شد
از هواپیمای ترابری بزرگ میتواند به ۱۱ فروند سوپر هرکولس اشاره کرد که طی شش سال گذشته از امریکا خریداری شد که در کنار ۱۴ فروند ایلیوشین۷۶ روسی در خدمت است ولی بزرگترین هواپیمای ترابری هندی ها ۱۰ فروند هواپیمای سی۱۷ است و یک فروند نیز سفارش داده شده است
در ارتش هند بالگردها توسط نیروی زمینی و هوایی استفاده می شود .بخشی از بالگردها در نیروی هوایی است و بخشی در نیروی زمینی ولی بررسی بالگردهای این ارتش را در مقاله نیروی زمین هند خواهیم پرداخت
تسلیحات نیروی هوایی
موشک ار۱۳: موشک هوا به هوای فروسرخ ساخت شوروی که ۳۵۰۰ تیر ان در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ برای نصب روی میگ۲۱ خریداری شد که امروزبه شکل محدود در خدمت است
موشک ار۶۰: موشک فروسرخ هوا به هوای کوتاه برد که ۲۰۰۰ تیر از انها برای میگ۲۱،میگ۲۳ بی انف میگ۲۹ و میگ۲۷ خریداری شده است که همچنان در خدمت است
موشک ار۷۳: موشک هوا به هوای فروسرخ که ۴۴۰۰ تیر ان برای نصب روی میگ۲۹،تجاس، سوخو۳۰ خریداری شد و همکنون اصلیترین موشک هوا به هوای رزم هوایی نزدیک جنگنده های شکاری روسی هندی است
موشک ار۲۷: در دو نوع رادار نیم فعال و فروسرخ برای نصب روی میگ۲۹ و سوخو۳۰ به خدمت گرفته شد. ۹۰۰ تیر از این موشک برای این دو جنگنده خریداری شد که ۲۰۰ فروند از نسخه با برد ۷۰ کیلومتر برای نصب روی میگ۲۹ است
موشک ار۷۷: موشک هوا به هوای رادار فعال که ۱۵۰۰ تیر از انها برای نصب روی میگ۲۹ ارتقا یافته و سوخو۳۰ خریداری شده است
موشک ماژیک:موشک فروسرخ هوا به هوای ساخت فرانسه که ۱۰۰۰ تیر از نسخه ۱ این موشک برای جگوار وارد خدمت شد و ۵۰۰ تیز از نسخه ۲ برای نصب روی میراژ۲۰۰۰
موشک ار۵۳۰: موشک میان برد رادار نیم فعال که ۲۰۰ تیر از ان برای نصب روی میراژ۲۰۰۰ خریداری شد
میکا: موشک هوا به هوای ساخت فرانسه با دو مدل یکی دارای سیستم هدایت رادار فعال و دیگری تصویر بردار فروسرخ که ۱۰۰۰ تیر از ان برای نصب روی میراژ۲۰۰۰ ارتقاء یافته و رافال نصب شود
میتئور: موشک هوا به هوای رادار فعال بسیار پیشرفته که برای نصب روی رافال سفارش داده شده است
اسرام: موشک تصویر بردار فروسرخ هوا به هوا که ۳۵۰ فروند ان برای نصب روی جگوار سفارش داده شده است
استرا: موشک هوا به هوای بومی برای پرتاب از سوخو۳۰ و تجاس
تسلیحات هوا به زمین
از جمله تسلیحات هوا به زمین هندی ها میتواند به ۶۰۰ تیر موشک لیزری خا ۲۵ که بر روی میگ۲۷ ،سوخو۳۰ و میگ۲۹ ارتقا یافته نصب می شود،۱۰۰ تیر موشک کروز دوربرد خا ۵۹ که روی سوخو ۳۰ نصب می شود ،۲۰۰ تیر موشک خا۳۱ در انواع ضد کشتی و ضد رادار که از میگ۲۷،میگ۲۹ ارتقا یافته و سوخو۳۰ پرتاب می شود،۵۰ تیر موشک ضد کشتی خا۳۵ که از میگ۲۹ کا پرتاب می شود، موسک ضد کشتی مافوق صوت براهاموس با سرعت ۳ ماخ که از سوخو۳۰ تست شده ،۱۰۰۰ تیر بمب هدایت لیزی گریفین اسرائیلی که از جگوار ،میراژ۲۰۰۰ و تجاس پرتاب می شود ، ۲۰۰ تیر بمب هدایت لیزری ۹۰۰ کیلوگرمی فرانسوی برای پرتاب از میراژ۲۰۰۰، ۱۵۰۰ تیر بمب هدایت لیزری و اپتیکی ۵۰۰ و ۱۵۰۰ کیلوگرمی سری کاب ساخت روسیه برای پرتاب از سوخو۳۰، میگ۲۹ و میگ۲۷ و تجاس و ۶۰۰ بمب هدایت لیزری امریکایی برای پرتاب از جگوار
پدافند هوایی
هندبیشتر دارای سیسات دفاع هوایی با کمک جنگنده را در پیش دارد از این رو همواره پدافند هوایی این کشور تا حد زیادی مورد غفلت قرار گرفته که دلیل ان نیز منطق کوهستانی زیاد در مرز با پاکستان است که سامانه های پدافندی را کم اثر میکند ولی با وجود این نقاط عمقی و مرز با چین پوشش پدافند زیادی دارد اگرچه سامانه های پدافندی هند به پیشرفته ای و به روزی نیروی هوایی این کشور نیست
این کشور دست کم ۲۵ اتش بار و ۱۵۰۰ موشک سام۶ در دهه ۱۹۷۰ دریافت کرد که امروزه در حال جایگزین انها با سامانه بومی اکاش اس. اکاش یک سامانه با شباهت های از نظر لانچر و خود موشک به سام ۶ است ولی یک سامانه هدایت در خط دید رادار با برد ۳۰ کیلومتر است . اتش بار سام ۳ و حدود ۲۰۰۰ موشک طی دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ تحویل شده که همکنون هند در حال ارتقاء انها در ناحیه پنل های کاربری ، نصب سامانه اپتیک و ارتقا رادار است.دو اتش بار و ۴۰ موشک اس۲۰۰ در اواخر دهه ۱۹۸۰ دست دوم تحویل هند شد که امروزه دیگر به شکل عملیاتی دردسترس نیستند
مجموع کوتاه برد ارتفاع پایین این کشور نیز شامل حدود ۸۰ سامانه اوسا روسی که حدود۳۲۰۰ موشک برای ان خریداری شد ،۲۰۰ اتش بر سام۹ که شامل چهار موشک فروسرخ روی یک شاسی نفربر چرخدار می باشد با ۳۰۰۰ موشک ،۱۰۰ سامانه ارتفاع پایین ۲۳ م م شیلکا که حدود ۷۵ عراده ان در خدمت است و قرار است این تعداد با کمک اکراین ارتقا یابد و مجهز به اپتیک حرارتی و رایانه جدیدی برای افزایش سرعت واکنش است ..۶ عراده سامانه دفاع هوایی کوتاه برد تانگوسکا شامل ترکیبی از موشک و توپ پیشرفته ترین سامانه ارتفاع پایین هندی ها است ..همچنین هند ۵ گردان موشک اس۴۰۰ با ۴۰۰ تیر موشک ۹M96 را سفارش داده است که از سال ۲۰۱۸ انها را تحویل خواهد گرفت همان طور که دیدی سامانه های دفاع هوایی هند غیر اکاش هگی مربوط به دوران جنگ سرد هستند و تنها سامانه های مدرن ان تانگوسکا و اس۴۰۰ سامانه های مدرنی به حساب می ایند.همچنین در هند تعداد زیادی موشک استینگر ، سام۷ و۱۴ و ایگلا در خدمت است
هندکشور هزار دین و هزار زبان است البته هزار اسلحه نیز است.کشوری است که تقریبا از هر جای در جهان سلاح میخرد و البته خوب با درنظر گرفتن سیاست خارجی خب با دیگر کشورها و داشتن اقتصاد قوی این امکان نیز برای ان وجود دارد زیرا هر جز ده اقتصاد اول جهان و از جمله قدرت های نوظهور اقتصادی است .هند جدیدا رو به امریکا کرده و دست به سفارش سلاح های امریکایی زده است جیزی که قبلا دیده نمیشد در واقع رابطه خوب با شوروی در تمام طول جنگ سرد باعث می شد که هند نتواند از امریکا خرید کند.از طرفی طی دو دهه گذشته این کشور بسیار به اسرائیل نیز نزدیک شده و تقریبا مشتری اکثر تسلیحات اسرائیلی است اگرچه در نیروی زمینی این نزدیکی بیشتر به چشم میخورد.هند جز ده کشوری اول جهان با بیشترین بودجه دفاعی است که بودجه دفاعی ان حدود۶۰ میلیارد دلار است و البته جزء ده خریدار بزرگ سلاح نیز در جهان نیز است.صنایع هواپیما سازی هند که HAL نامیده می شود خد از صنیاع بزرگ و قدرتند هسند است که طی ششت سال گذشته هزارن هواپیما و بالگرد را منتاژ و چندین طرح بومی را نیز توسعه داده .البته هند تقریبا حدود چهار تا پنج دهه تنها کیت سر هم میکرده و واقعا تلاشی برای وارد کردن فناوری نکرد و این چیزی است که هندیها جدیدا از جمله بعد از مشکلات پیش امده در پروزه تجاس به ان پی برده اند. هند در اینده برنامه تولید نسخه هندی جنگنده روسی پاکفا را دارد اگرچه این برنامه کش و قوس بسیار دارد و هندیها حتی جدیدا به دنبال خروج از ان نیز بودند زیرا از قرار انها معتقدند که این جنگنده در اندازه اف۳۵ نیست البته تحدید هند نیز اف۳۵ نیست بلکه جنگنده های نوینی چینی از جمله جی۲۰ است.پاکستان رقیب هند است ولی واقعا برتری از هند ندارد ولی هند با چین نیز اختلافات مرزی زیادی دارد ولی چین یک قدرت بزرگ نظامی است که وابستگی کمتری نسیبت به هند به خارج دارد و از طرفی جنگنده های مدرن تر بیشتری نیز در اختیار دارد و همکنون جنگنده نسل ۵ خود یعنی جی۲۰ را نیز عملیاتی کرده چیزی که فعلا هند از ان محروم است.باید دید در اینده هند به کجا خواهد رفت زیرا هند هم به نبال تولی نسخه بومی پاکفا است و هم دنبال خرید بیش از صد جنگند موتورن سبک است که اف۱۶ ویپر در این رقابات شانس بالای دارد.
